Hai chiếc tàu đổ bộ tấn công, hay còn lại là tàu sân bay trực thăng Mistral dài 200m của Pháp vốn được lên kế hoạch bàn giao cho Nga vào cuối năm nay trong thương vụ trị giá 1,3 tỷ USD. Tuy nhiên, hai tàu này hiện neo đậu tại cảng St Nazairem, miền Nam nước Pháp, sau khi Paris hủy việc mua bán với Moscow vì khủng hoảng Ukraine.

Chỉ vài giờ sau khi thương vụ chính thức bị hủy vào tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Jean-Yves Le Drian cho biết vài nước đã bày tỏ mong muốn mua lại hai tàu này nhưng không cho biết chi tiết cụ thể. "Chúng tôi muốn bán chúng càng nhanh càng tốt", bộ trưởng nói.

Giới chuyên gia cho rằng Pháp sẽ không thể dễ dàng bán lại hai tàu chiến. "Rất khó để bán tàu cho một bên nào đó vào thời điểm này", Ben Moores, một chuyên gia quốc phòng của IHS Jane's tại London nhận định. "Họ sẽ phải giảm giá để khiến món hàng trở nên hấp dẫn với các nước khác. Việc này có thể mất đến vài năm".

Tuy nhiên, tổng thống Pháp lại không nghĩ vậy. "Sẽ không khó để tìm người mua", ông Hollande phát biểu ngày 6/8 trong chuyến thăm Ai Cập, mừng kỷ niệm mở rộng kênh đào Suez.

IHS Jane's ước tính có khoảng 13 quốc gia đang cần tổng số 26 tàu đổ bộ tấn công trong thập kỷ tới. Những nước này gồm Australia, Bỉ, Brazil, Canada, Chile, Đức, Ấn Độ, Nhật Bản, Malaysia, Hà Lan, Singapore, Thổ Nhĩ Kỳ và Venezuela. Về mặt lý thuyết, ông Moores cho rằng các chiến hạm Mistral rất dễ bán lại "vì vấn đề lớn duy nhất là Nga đã lắp đặt hệ thống liên lạc riêng trên tàu, nhưng nó có thể được tháo ra dễ dàng".

Tuy nhiên, hầu hết các quốc gia có ngân sách và nhu cầu mua tàu chiến cỡ này lại có ngành công nghiệp đóng tàu phát triển. "Vấn đề Pháp phải vượt qua là ngành đóng tàu nội địa của các nước khác. Nếu một quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ quyết định mua những tàu này thì hàng nghìn người sẽ bị sa thải khỏi nhà máy đóng tàu", Moores nói. Còn một yếu tố khác đó là lòng tự tôn, các nước có thể muốn thể hiện "chúng tôi có khả năng tự đóng tàu", ông nhận định.

Trong khi đó, Pháp đã có 3 chiến hạm Mistral trong đội tàu và không đủ ngân sách để thêm vào 2 tàu nữa. Nếu Pháp giữ chúng thì Paris không chỉ phải trả tiền đóng tàu, mà còn cần kinh phí để vận hành như các chi phí đào tạo thủy thủ, neo đậu, bảo dưỡng", một quan chức cấp cao về mua sắm vũ khí trong quân đội Pháp cho biết. "Chúng tôi chắc chắn phải bán chúng", ông nói.

Theo ý kiến của Đô đốc Alain Coldefy, cựu tổng thanh tra quân đội Pháp, chỉ có một số nước đủ khả năng sử dụng các tàu này. "Chúng ta cần các nước muốn có ảnh hưởng quốc tế, với đủ tiềm lực để mua những chiếc tàu tối tân này. Họ cũng cần có đội ngũ thủy thủ được huấn luyện tốt.

Theo ông Coldefy, phương án lý tưởng nhất là bán lại cho Liên minh châu Âu (EU), nhưng nỗ lực thúc đẩy phòng vệ tập thể của EU trong nhiều năm qua vẫn chưa có tiến triển.

Một vấn đề khác còn chờ đợi Pháp khi Nga tới tháo dỡ thiết bị liên lạc. "Người Nga chắc chắn sẽ tận dụng thời gian để 'học lỏm' nhiều công nghệ nhất có thể. Nga nói rằng họ có khả năng tự chế tạo tàu tương tự, nhưng thực chất họ còn lâu mới làm được như vậy", ông Coldefy nói.

Trong số 13 nước có thể có nhu cầu, chỉ có Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỹ có nhu cầu trong 4 năm tới. Tuy nhiên, New Delhi mới đây tuyên bố sẽ ngừng nhập khẩu tàu chiến và cố gắng tự đóng tàu. Ankara cũng đang nhắm mục tiêu trở thành nhà xuất khẩu tàu hải quân.

"Sẽ có những nước khác muốn mua tàu, đặc biệt là với tình hình căng thẳng ở Biển Đông, nơi yêu sách chủ quyền của Trung Quốc khiến các quốc gia láng giềng gia tăng lo ngại", ông Moore đánh giá.

"Nhưng mỗi năm thường chỉ bán được một số ít tàu chiến như vậy. Vì vậy, việc đó sẽ rất khó khăn", ông nói.

Peter Roberts, một cựu sĩ quan hải quân Anh, và là nhà nghiên cứu cấp cao tại United Services Institute Royal, London, cho rằng Pháp có thể cố gắng thuyết phục Việt Nam hay Philippines mua tàu. Tuy nhiên, phương án này sẽ là bước nhảy vọt về công nghệ quá lớn đối với các nước, khiến việc mua bán khó có thể xảy ra nhanh chóng.

"Tôi nghĩ không có bất kỳ câu trả lời nhanh nào", Roberts nói. "Hoặc là Pháp tự sử dụng, hoặc họ là họ phải giữ chúng trong một thời gian khá lâu để cuối cùng có thể chịu thiệt khi bán chúng đi".

Rốt cuộc, bên nào cuối cùng chạm tay vào Mistral sẽ cần phải sơn lại chúng, để che phủ tên và dấu hiệu của hải quân Nga trên thân tàu hiện nay.